Zaiman Miphun in Ding Kuul?

June 15, 2022


Kawl (Bamar) te in, "Kachin ram ah Kachin mi ian umh lo maan Kachin ram ti thil lo. Kachin lek in thu rel thil lo," tiin thu bawn de ii. Cia bang pah in Zanniat ram ah Zanniat mi ian umh lo, Zanniat in thu rel thil lo in thu fehpui hnak in hlanlai pah tuntian Zanniat ram pui khiah Zanniat in konghoi thil lo, Zanniat in pawlkom ding thil lo in umh ii.

USA le Canada ram bang Democracy rel de ai, cia ram ukdan ah khangsohnak le zalenhnak a pha ngai hnak umh bang pah in a pha lo hnak ling tlang lo kin tam ii. Burma (Myanmar) ram heh USA le Canada bang in uk tuh selai miphun in ram nai kuul tuh lo ii. USA ah miphun in dinghnak ram (State) umh lo ii. Cia bang pah in Canada ah miphun in dinghnak ram (Province) umh lo ai, Mirang miphun phunkhat French te ca ruat in Quebec ram (Province) ian umh ii. USA le Canada ram khiah he ram naitu miphun ngaingai te khiah Mirang te in a ram sut sah sio in, he ram naitu te sawn mi bang lo in cang ruai sio in, miphun in ding lo hnak USA le Canada ram in cang ruai hnak ii.

Burma ram buaihnak muril ngaingai sik fangin Kawl (Bamar) miphun le Daingyinta (ram nai miphun) karlak remdun thil lo hnak, ram le thunaihnak cuh dun hnak in tuntian rem thil lo in buaihnak phuncang in umh hnak ii. Burma ram dinhmun in USA le Canada bang in miphun in thu nai lo hnak ram in ding thil lo tihnak a lin ii. Ciamaan, Burma ram in a kuul hnak tu miphun in dinghnak Federal Democracy ram ii.

India ram khiah miphun phuncang in dinghnak Federal ram phunkhat ii. Kin hiang ai Mizoram khiah miphun in dinghnak ram (State) ii. Mizoram ah India ram mi te tlawn thil napui, umh thil lo ii. India mi napui Mizoram pua in, hlaice in Kala te lut tuh lekhaw sianghnak (Inner Line Permit) ngen kuul ai, a sianghnak camcu bangin umh kuul ii. Mizoram khiah ram pakhat dinhmun in thunaihnak sang roh nai in ding ii. Cia bang miphun in dinghnak ram phuncang hmang in Burma ram heh Federal ram in ding fang ian in ram buaihnak dap thil tuh ai, khangso thil tuh ii.

Burma ram huap in miphun in ram (State) ding kuul bangin cia ram song ah miphun niuniu in pupa san in dinghnak ram khiah kilkhawldun tuh hnak ii.

Hlanlai pah Chin State uk dun dan kin siik fangin miphun in nai cia hnak ram dinhmun in ukdun lo ai, Kawl te daihdan in Khua in ukhnak (Township) in ukhnak in fehpui ii.

Zanniat miphun le ram dinhmun in Federal ram (State) thar ah hlanlai pah Kawl te daihdan in ukhnak Khua (Town) hmang in ukdunhnak heh thil pha i tuh lo hang ii. Kin hiang ai Mizoram State song ah Mara Autonomous, Lai Autonomous le Chakma Autonomous tiin Mizo tihnak hnia ah felfai ngai in umh thil ii.

Chin Federal State ah Zanniat dinhmun ruat fangin:
1) Pupa san lai pah ram (ancestral land) kau roh nai.
2) Pon/pong a ce in nai.
3) Miphun daan (culture, tradition) nai liang ii.

Burma ram ding tuhin Panglong Lungkhimhnak lai ah Chin in hotu 3 songin Zanniat in Miuk Pu Hlur Hmung in hming nganhnak in laivum ah Burma tihnak ram thar ding ben tu dinhmun in, Chin song ah Zanniat in pupa ram heh zalen ngai in hmang thil tuhin, ukdun thil tuhin le mah miphun in kulsamhnak bangin khangsohnak tawlrel thil tuhin Zanniatram (Zanniat Autonomous) ding kuul rori ii.

No comments:

Powered by Blogger.