Skip to main content

AARSI I LO HNAK BETHLEHEM AARSI

Vaikhat tu zan khuathim lai, Hlapa (Moon) bial in tleu roh caan ah kin innsang zavek in mawtaw in vak ii ing. Mawtaw to kongin i fanu uhamber in,

"I pa, van ai Hlapa (Moon) in kin feh hmun caang ah kin hlun ii. Zaimaan ii? tiin i zawt ii.
"Hlapa tu kin lailung in hmun hla ze ah umh maan kin hleng hmun cang ah kin vum ah umh meng bangin lin hnak ii", tiin sawn ing.
2021 kum Christmas kin hleng ai, arsi thu zong zianzo ingkhaw, laivum ah a nung Pathian heh minung ah cangin nausen in a suak lai ah van ah aarsi tleu roh laar in mifim te hoi thu ruat ngah li ing.
Bethlehem Aarsi thu ciah tuntian laivum ai van lam mithiam (Astronomers) te in thilmak in ruat ai, a cang thil dan phuncang in reel lianglo vek ii. Ciabang songin a ruathnak phunkhat tu; tunah van ai kin hmu thilhnak te songin kin lailung bang lailung dang (planet) dang te i thai in ruat ruathnak umh ii. Ni (Sun) heeltu lailung tam ngai songin 7 BC kum ah Jupiter le Saturn khiah vai thum tawkdun ai, a kum leh ah Mars thawn cia lailung pathum khiah tlar khat ah um bangin tawkdun awng ii. Cetih bang in van ai lailung tawkdun caan ah aarsi tleu roh in lar thai de ii. Cen, Aarsi-zuang (Comet) khiah Bethlehem Aarsi i thai tiin ruathnak umh ai, 12 BC kum ah arsi zuang umh awng ti ii.


Vaan lam arsi le lailung zuangdan sik thiam te ai relhnak bang khiah dik selai Zisuh suak caan ai vaan ah aarsi tleu roh laar thai pan ii. Ikhalkhaw, kin lailung in kin vak hmun cang ah vaan ai kin hmu thil hnak hlapa in kin duum zianzo bangin vaan ai lailung te khiah aarsi tleu rohin laar selai i tuh ve ii.
Bible ah Bethlehem Aarsi khiah a tumce ngai ii. Aarsi sikthiam mifim te mithmuh rori ah cia aarsi khiah Nisuaklam (East) ah laar in Nikhumlam (West) amah thawn zianzo le (Mat 2:2), hnuata ber ah cia aarsi khiah Bethlehem khua vum ah vaar leek zolo, nausen Zisuh suakhmun vum rori ah com in tleu ii tiin Bible ah ngan ii (Mat. 2:9-10).


Bethlehem Aarsi khiah vaan ai kin hmu thilhnak aarsi (star, planet, comet) phunkhat i ta selai kin lailung in sik fangin kon ber vum ah aarsi umh tihnak lin thil tuh lo ii.
Hetih i maanin, Bethlehem Aarsi khiah vaan sang roh, hla roh ai umh hnak tleu i lo ai, kin lailung cung ah hmu thil in zuang thil ai, hnuata ber ah hmun khat ah com meng thil hnak siikin vaan sang roh ai umh hnak aarsi (planet, comet) menma i lo tihnak a lin ii. Vaan sang roh ah umh selai, kin lailung in Hlapa (Moon) le aarsi (star, planet) dang kin hmu thil dan bangin kon ber vum ah umh ii tihnak lin thil tuh lo ii. Cia thil tleu roh, aarsi khiah zai ber i ni maw? Pathian in a vancungmi tleu rohin lar ruai awng i ni maw? Ngaihsun urkul roh thilmak peupeu ii.
Lai le vaan, zai zongza seemtu Pathian rori in a bawnhnak minung bangin cangin, minung te kin iit ze maan minung lak ah tlangleng in thihhnak tian tuar in, Amah sangtu veksen in kumzangza nunhnak nai thilhnak thuthangpha heh a songlawi in a mak ze ii.
A nung Pathian thangphat in umh tu sin seh.
Hallelujah, Amen.....
Salai Tluang Kip Thang
Ottawa, ON, Canada
Dec. 27, 2021

Comments

Popular posts from this blog

TOWNSHIP UKHNAK LE MIPHUN IN UKHNAK RAM DINHMUN RUATIN

Kin Chin miphunpui huap in kin politics fehpuidan sik fangin Tribal Politics in kin buai ber ngio. Pupa san in kin naihnak ram nai thil tuh kin thupui ber in laar. 1948 kum ah Burma ram din pah Chinland ukdun tuh dan Chinmi upa te in idea fumfe nai cia lo hnakin tun kum 77 kin khim zo tian ram uk tuh dan ah kin buai miahmo lai. Chinland heh 1948 kum ah Burma ram ding fangin Chin Special Division tiin ding hnak ii. Chinland heh 1974 kum ah Chin Special Division tihnak Chin State in cang ai, tuntian Chin State ii. Kawl in tu State (Pyi) kin ti lo ai State tahin niam sawn Pyine kin ti ii. Burma ram ding pan in tuntian Chinland ukdan siik fangin ram heh 9 in khan ai, 1948 kum dung ai khuapui hming pe in Township 9 in kin khan ii. Township ukhnak siik fangin pupa san in nai cia hnak ram huap in ukdunhnak i lo hnakin tuntian kin buaihnak ber ii. Town awh bentu miphun te hrang dinhmun pha roh, Town ah thunai ben lo miphun te tu khangso thil lo le hlaihdanhnak phuncang umh de ii. Santehhnak in...

Lushai pon in Facebook ah Chin National Day thu i comment hnak

Link: https://www.facebook.com/share/p/1F559Gh8kK/   

DAWNGPUI (New Year)

Since ancient times, long before the existence of mainstream calendars like the Gregorian Calendar, a distinct tribe called the Zanniat has celebrated a tradition known as Dawngpui . This annual festival, passed down through generations, marks the beginning of a new year. Among the Chin ethnic groups, many tribes celebrate a harvest festival every year. Most tribes, however, do not have a specific date for their celebrations. For the Zanniat tribe, the first day of the new year has been consistently marked by the full moon in October, according to the Gregorian Calendar. In 2024, October 17th is especially significant as the Hunter's Supermoon—the largest full moon of the year—rises, making this year's Dawngpui celebration even more meaningful. One particular tribe claims that their harvest festival should be recognized as the Chin New Year. However, their ancestral tradition lacks a specific day that marks the beginning of the year. Given the precision ...