Skip to main content

MODEL HLUI TOWNSHIP (KHUA) RORELNA BANSAN A HUN

MODEL HLUI TOWNSHIP (KHUA) RORELNA BANSAN A HUN (https://www.facebook.com/SalaiTluangKipThang/posts/pfbid0bmjPJajvMDwz3weecmRz874roYbj9Lj2JwoUr2HP3kds9edBXYf8tmWUwM1ga4dkl )
Chin ram tan Democracy kan duh tak tak a nih chuan Democracy nih hma Khua hmanga inawpna leh rorelna kan bansan a ngai.
Burma Independence a nih hnu rorelna kan bansan lar ber chu 1948 kuma February ni 20 nia Falam-ah Chinram chhunga palaite leh hotute kal khawmin hmanlai Khawlal/Khua-Lal (Village Chief) hmanga inawpbetna bansan ni kha a ni. Khua-Lal Rorelna hmangin Zanniatram chu Falam hnuaiah awmin, kum tin Chhiah le Lukhawng Falam hnenah pek ngaiin, rethei leh harsa takin kum rei tak (kum 100 vel) an awm. Chu Lal Rorelna tihtawp ni ber chu tunah Chin Natinal Day a lo ni ta a ni. Lal Rorelna tihtawp nimahse hmalai atanga in awpbetna tho khua hmanga in awpbetna leh rorelna chu tun thlengin hman chhunzawm a la ni zela.
Khua Hmanga Rorelna a thatlohnate chu:
1) Hnam nihna anga inkhaihruaina awm thei lo
2) Hnam in ram a nei lo
3) Khua leh khua in tihsiakna



Khua hmanga rorelna hi City States nen inanna a nei. Khua lian leh cak zawk chuan a te zawk leh chak lo an awpbet thin a ni. Hmanlai Greek ram nen innanna a nei a, Greek ram chu Athens, Sparta, Corinth tiin khua tam tak awmin, khua cak zawkin cak lo zawk an in awpbet thin. Persia ram in Greek ram run in awpbet a tum khan Greek ho lungrualin Sparta le Athens kaihruaina in Greek in Persia ram cak tak mai chu tih tlawm a lo ni. Mahse, Greek zingah khua leh khua in nasa takin lal an inchuh a, a tawpna lamah chuan Sparta in Athens a hneh a, chumi hnu lam chuan Greek hnam chu an chak lo telh telh a, Rome in hnehin Rome hnua ah an tlu ta a ni.



Kan pipu hun lai khan khua leh khua nasa takin intihsiakna leh lal inchuhna vangin hnam khat chhungah pawh khua leh khua in hmelmakna leh indonate a thlen thin a ni. Chutiang lal in chuhna khua rorelna (Township system) chu Tatmataw chuan 2008 Constitution hmangin a hmang chhunzawm zel a ni.
Chin-ah hnam tam tak kan awm. Hnam tin in pipu hun tangin ram kan nei vek a, pipu hun atanga kan neih ram boral lovin inkaihruaina thar kan mamawh ta.
Entirnan; Zanniatram chhunga Webula khua chu Chin State sorkar in khuapui (town) nihna pek a ni. Webula chu village atangin Town a nih veleh Webula ram chu a chunga awm Falam khua thuneihna hnuaiah a awm ta mai a ni. Sorkar atangin tanpuina leh project-te Webula in dawng mahse, ram erawh chu ram neitu Zanniat/Webula in thu an nei tawh lova, a chunga Falam rorelna leh duhdan anga kalpui ngai a lo ni ta.
Chuvangin, kan hnam boral lo turin leh hnam in a neihsa ram tih boral a nih lo nan hmanlai rorelna Khua hmanga inawpbetna (Township system) bansanin, hnam pakhat in a neih ram dinhmun nen inmil rorelna thar kan mamawh ta.
Burma/Myanmar-ram huapin kan mamawh rorelnate zingah Federal Rorelna kan duh tlang a, chutiang bawkin Chinland rorelna pawh Chinland chhunga hnam tin in an neih ram hmanga ram puitling Federal Chinland tungding tur kan ni.
Zanniat hnam in a neihsa Zanniatram chu Federal Chinland ti famkimtu kan nih theihna turin hma i la ang u.

Comments

Popular posts from this blog

TOWNSHIP UKHNAK LE MIPHUN IN UKHNAK RAM DINHMUN RUATIN

Kin Chin miphunpui huap in kin politics fehpuidan sik fangin Tribal Politics in kin buai ber ngio. Pupa san in kin naihnak ram nai thil tuh kin thupui ber in laar. 1948 kum ah Burma ram din pah Chinland ukdun tuh dan Chinmi upa te in idea fumfe nai cia lo hnakin tun kum 77 kin khim zo tian ram uk tuh dan ah kin buai miahmo lai. Chinland heh 1948 kum ah Burma ram ding fangin Chin Special Division tiin ding hnak ii. Chinland heh 1974 kum ah Chin Special Division tihnak Chin State in cang ai, tuntian Chin State ii. Kawl in tu State (Pyi) kin ti lo ai State tahin niam sawn Pyine kin ti ii. Burma ram ding pan in tuntian Chinland ukdan siik fangin ram heh 9 in khan ai, 1948 kum dung ai khuapui hming pe in Township 9 in kin khan ii. Township ukhnak siik fangin pupa san in nai cia hnak ram huap in ukdunhnak i lo hnakin tuntian kin buaihnak ber ii. Town awh bentu miphun te hrang dinhmun pha roh, Town ah thunai ben lo miphun te tu khangso thil lo le hlaihdanhnak phuncang umh de ii. Santehhnak in...

Lushai pon in Facebook ah Chin National Day thu i comment hnak

Link: https://www.facebook.com/share/p/1F559Gh8kK/   

DAWNGPUI (New Year)

Since ancient times, long before the existence of mainstream calendars like the Gregorian Calendar, a distinct tribe called the Zanniat has celebrated a tradition known as Dawngpui . This annual festival, passed down through generations, marks the beginning of a new year. Among the Chin ethnic groups, many tribes celebrate a harvest festival every year. Most tribes, however, do not have a specific date for their celebrations. For the Zanniat tribe, the first day of the new year has been consistently marked by the full moon in October, according to the Gregorian Calendar. In 2024, October 17th is especially significant as the Hunter's Supermoon—the largest full moon of the year—rises, making this year's Dawngpui celebration even more meaningful. One particular tribe claims that their harvest festival should be recognized as the Chin New Year. However, their ancestral tradition lacks a specific day that marks the beginning of the year. Given the precision ...