Ruat de aw singim?

August 09, 2021

Zanniat pon hmang, Zanniat mi tihnak heh hlanlai pah paai tuhin thula phuncang umh de ii; Kawlram/Burma ram ding hlan pah in. Kin san tian in a paai thil ngaingai lo ii. Tluanthu umhdan le politics fehdan te sik fangin Zanniat heh a paai tuh zo hnak napui paai thil lo in nung hlen ii.


Falam peng ah a nung Pathian sang hmasa le Bible nai hmasa, Pathian labu nai hmasa thu kin zong fangin Zanniat in a hmasa awng ii.
Mi hrekkhat te ruat dan tu, a larlar, mi tamtam telhnak ah umh khiah mifim dan, khangsohnak ti de ii. A dikhnak tam ngai ii. Rome (Roman Empire) ram ah umh lekhaw Rome dan in nung pha tiin forhdunhnak ponka za de ii sing. Ikhalkhaw, hnawm thil lo, cak ber in ruathnak thiir (iron) bang in kho rohhnak Roman Empire pui tu paai ve lio ii. Laivum pui uk ben British Empire pui rin paai zo ii. Hlanlai ah Kawlram ah Pyu miphun khiah a khangso in a cak ngai, siangpahrang te tian nai in China emperor in rin kihzah awnghnak i awng napui, tunah Kawlram ah Pyu miphun hmu pha umh lo hang ii.

Pathian in laivum a bawn fangin thil phunkhat ian umh tuh, nung tuhin bawn lo ai, bangdun lo phuncang umh tlang tuhin kin lo bawn ii.

Bangdun lo phuncang umtlang pha tihnak heh Science in biology lam in rel pha tam ngai ii. Santenhnak in thing le nunghing phunkhat ian heh tam ngai in umh selai, a daihtu te in tu pha ngai, cetih tuh hnak, tiin ruat thai ii. Ikhalkhaw, laivum danglamhnak le urhnak (disease) maan in thil phunkhat ian umhnak khiah hnawmcan ngah lio lekhaw cia thing le nunghing khiah tunhnua tian hmu pha umh lo tian in a ci paai lio (extinct) thai lio ii. Ciamaan, science lam in sik fangin thil phunkhat niu ian umh pha lo, phun dangdang umh kul ai, a roih dun kul, a umh tlang kul ti ngio ii. Cetih fang ian in nunhnak heh tunhnua lam tian in laivum ah umh thil hlen tuh ti ii.

Thil phuncang lang thiam, hmang thiam miphun heh aisu te tiin kin sik fangin English te ii. Laivum ah English mi umhnak rori England ram tu a beuh niu ii. Hlanlai ai English pon le kin san ai hmanghnak English rohsia in danglam ii. Laivum ah English lo in Science lam research bawn thil lo tlukin English pon heh hmang remcang in, a khim ngai ii. Literature le Academic lam in English tahin remcang pon khangso umh lo ii. English pon a khangsohnak kin sik fangin laivum ai pon phuncang lang zianzo ai, English heh pon khim ber in cang sinsin ii. Online in sik thilhnak Merriam-Webster English dictionary ah tun kum 2021 songah cafang (word) 520 thun bet zo ai, hetin kum siar word a thar thun bet tio ii.

Cia bang te ruat zianzo in, Zanniat mi, Zanniat pon paai ruai tuh lo khiah thil pha i hlen ii.

Rauhla lam in ruat in, hlanlai pah Zanniat mi le Zaniat pon heh paai tuh zo hnak napui, a nung hlen maan a nung Pathian in a daihnak umh i tuh ii.

I lai i siar sah zuamtu te, ningma naihla...
Tluang Kip Thang

No comments:

Powered by Blogger.