Skip to main content

Salai Tawk Za Lian thawn interview in i thin ah tanghnak songin pakhat



September 3, 2020 nia ah kin Zanniat tluanthu ah hih hlen tuhhnak 2020 kum Kawlram huap General Election November 8 nia ah, Chin State Hluttaw ah palai i tuhin Chin National League for Democracy (CNLD) party in Salai Tawk Za Lian thawn Australia lam in dinhnak Chin Broadcasting Network in tawlrelhnak in Zoom internet video hmangin thuzawtdunhnak nai ii ing. Salai Tawk Za Lian thawn hetin kin pondun thilhnak i bulpak in i ang roh ii. Cen, tawkrel sahtu Chin Broadcasting Network le ai Zanniat Chin Community Canada (ZCCC) ai kin chairman Pa Hrang Hrang Khen Thang vumah khai tam ngai anghnak nai ing.
Sept 3, 2020 nia ah Chin Broadcasting Network hmangin Salai Tawk Za Lian thawn interview lai Zoom video zuk ii. Host kin per sahtu khiah Nu Chin Chin ii.



Kin thureltlanghnak songah politics thula le khangsohnak kin kulhnak te tam ngai songin i thin songah a tang menghnak tu Ti (water) thula ii.

Kaimah rori Laitlang ah i khang lo maanin i lingthiam lo hnak umh tuh bial napui, thu umhdan le khua le ram umhdan ruatin thupui ngai in ruat sah ing. Canada ai umh ve Zanniat mi songin Pa Thawng Za Khen heh Laitlang rori ah suak ai, Maihol khua ah khuabawi te khai per awng in, Laitlang lam ti hardan le ti cuh dunhnak in khua le khua buaihnak thu umh thu te a hnen in za de ing. Cia lakin August 8, 2018 nia ah Zanniat ram song ai Webula khua khiah Kawlram cozah in Myo (City) ihnak pe ai, hmailam ah khuapui in cang tuh ai, inn tam ngai, minung ram ngai umhnak cang tuhin umlamhnak sang ngai umh ii.
Salai Tawk Za Lian thawn kin relkawmhnak ah, Laitlang ah khuapui din tuhin ti ding pha kham ngai in nai thildan ruat kul thu a relhnak le tunhlan lam pah Laitlang ai Zanniat khua khat le khua khat khiah ti maan buai lianglo de hnak thu te khai ruat ngah lianglo ing.
Tlawng run tipui le Aizawl khua ram zuk ii. PHE Pump House khiah Tlawng ai ti lanhnak pump ceet umhmun ii. Cetan Aizawl ah pipe in ti kuat ii.

I naupang lai pah Mizoram (India) ai Aizawl khuapui ah i khang ai, Aizawl ah ti ding pha hardan khiah a lingtu in i cang ve ii. Aizawl ai mipui in ti ding pha heh Aizawl an a cang in feh lekhaw kilometer 10 dung ai Tlawng tipui ai ti heh ceetin duut ai, cia ti nawi heh ciang ruai hnua ah Aizawl khuapui song ah pipe le ceet pump hmangin hlen ai, cetin inn cangcang ah pipe niuniu in camcu nai in zem de ii. Inn cang ah ti khawlhnak tanky heh a siangzah liter/gallon tia in nai kul ai, ti hrang hla siar cozah (PHE dept) hnen ah tangka pe kul ii.
Webula tlang heh hetin Sagaing hmun rawn lam in mawtaw lampui in zu zianzo in Webula khua hleng in Zanniat ram song lam hliang zianzo dan ram suk ii.


Hmailam ah Laitlang lam ah minung kin tam tuh vivo, inn le lo, tlanglenghnak khangso tuh vivo i maanin ti heh kin harsahnak in cang tuh lai tiin ruatsah ve li ing.
Laivum heh kum siar nikhua hnawm tete, khuakheng tam amam ai, minung kin pung tete lakin ti ding pha tlawm amam ii. Laitlang dinhmun in ti thu ah ngaihtam kuul in i ruathnak te tu hetin ii.

𝟏) 𝐋𝐚𝐢𝐥𝐮𝐧𝐠 𝐬𝐨𝐧𝐠𝐢𝐧 𝐬𝐮𝐚𝐤𝐡𝐧𝐚𝐤 𝐭𝐢 𝐫𝐢𝐧𝐠:
Laitlang dinhmun tu ti heh tlang hnia lam ai rawn ti ding lo ai, tlang vum lam in suakhnak ti ring ii. Amah niu in tlang lakin suakhnak ti heh kon zongah umh lo ai, a suak hmun niu ah ian in lang thil ii. Cia ti suak hmun heh hnawm lio lekhaw tu ti ding pha ngah tuh hnak har roh tuh i hang.

𝟐) 𝐓𝐢 𝐥𝐚𝐧𝐠 𝐭𝐡𝐢𝐥𝐡𝐧𝐚𝐤 𝐝𝐚𝐚𝐧 𝐮𝐦𝐡 𝐥𝐨:
Ti lang thil hmun ram naitu le a langtu te karlak ah daan mumal umh de lo in ling ing. Mah daihdan in ti lang liang lo ai, khua le khua remdun lo hnak thu te khai umh liang lo ii.

𝟑) 𝐊𝐢𝐥𝐤𝐚𝐰𝐥𝐝𝐚𝐚𝐧 𝐮𝐦𝐡 𝐥𝐨:
Lailung songin suaknak ti heh Ground Water tiin ko ai, tlang lakin suakhnak ti heh Aquifer tiin ko ii. Aquifer tu tlang song ah ti taanghnak suakhmun kua ii. Tlang song ah ti heh van in tlokhnak ruahti i de ii. Ruahti heh lailung songah rai ngai taang tuhin a awhtu ber heh thingkung le hampa te pawl ii. Laitlang ah inn sahnak le rongsuanghnak tuh maisa ca thing vawng kin kuul hnak in thing heh kum siar tlawm sinsin tio ii. Cia lakin, thing le hampa tam ber hmun tuupui te khiah mawtaw lampui pha kin daihnak in le khua kin to hnak in rohsia hnawm ruai fawn ii.
Vaar laipui le runtipui (Manipuri river) hmuh in, vaar an nisuak lam ah tlangvum lawn zianzo in Zanniat ram song hleng zianzo dan lampui le tlang zuk ii.


Hebang te ruatin hmai lamah Laitlang ah ti ding pha tlawn sinsin thai i maanin harsahnak umh tuh lai dinhmun ii. Tun pah ram le lailung kilkhawl tuh dan te pawl, khua dinh dan te pawl, ti pha ngaiin nai thil tuhin kilkhawldan le a lang tuhdan te pawl heh mithiam te thawn, cozah lam thawn, mipui thawn lungrual in ruat tlang pha in hmu sah ing.






2009 - 2019 kum tian Mizoram ai lailung song ai ti umhdan dinhmun ii.
Ref: https://phed.mizoram.gov.in/uploads/attachments/38c04e2a8086ebfd804222145124a187/report-gwdpl-2020.pdf







Comments

Popular posts from this blog

TOWNSHIP UKHNAK LE MIPHUN IN UKHNAK RAM DINHMUN RUATIN

Kin Chin miphunpui huap in kin politics fehpuidan sik fangin Tribal Politics in kin buai ber ngio. Pupa san in kin naihnak ram nai thil tuh kin thupui ber in laar. 1948 kum ah Burma ram din pah Chinland ukdun tuh dan Chinmi upa te in idea fumfe nai cia lo hnakin tun kum 77 kin khim zo tian ram uk tuh dan ah kin buai miahmo lai. Chinland heh 1948 kum ah Burma ram ding fangin Chin Special Division tiin ding hnak ii. Chinland heh 1974 kum ah Chin Special Division tihnak Chin State in cang ai, tuntian Chin State ii. Kawl in tu State (Pyi) kin ti lo ai State tahin niam sawn Pyine kin ti ii. Burma ram ding pan in tuntian Chinland ukdan siik fangin ram heh 9 in khan ai, 1948 kum dung ai khuapui hming pe in Township 9 in kin khan ii. Township ukhnak siik fangin pupa san in nai cia hnak ram huap in ukdunhnak i lo hnakin tuntian kin buaihnak ber ii. Town awh bentu miphun te hrang dinhmun pha roh, Town ah thunai ben lo miphun te tu khangso thil lo le hlaihdanhnak phuncang umh de ii. Santehhnak in...

Lushai pon in Facebook ah Chin National Day thu i comment hnak

Link: https://www.facebook.com/share/p/1F559Gh8kK/   

DAWNGPUI (New Year)

Since ancient times, long before the existence of mainstream calendars like the Gregorian Calendar, a distinct tribe called the Zanniat has celebrated a tradition known as Dawngpui . This annual festival, passed down through generations, marks the beginning of a new year. Among the Chin ethnic groups, many tribes celebrate a harvest festival every year. Most tribes, however, do not have a specific date for their celebrations. For the Zanniat tribe, the first day of the new year has been consistently marked by the full moon in October, according to the Gregorian Calendar. In 2024, October 17th is especially significant as the Hunter's Supermoon—the largest full moon of the year—rises, making this year's Dawngpui celebration even more meaningful. One particular tribe claims that their harvest festival should be recognized as the Chin New Year. However, their ancestral tradition lacks a specific day that marks the beginning of the year. Given the precision ...