Skip to main content

KAWLRAM KONGHOIDAN RUAT ZIANZO KONGIN

Rel pha tam ngai napui, tundung 2020 kum November ah rampum in acozah rilhnak Election umh tuh thawn, cia hlan ah Union Peace Conference umh tuh thawn thu ruat pha tam ngai ii.

2008 Constitution/Daanpui heh kin daih awm? Kin daih lo ii. Inapui 2008 constitution daan hlun in Election in acozah ding thilhnak daan tu kin daih sio loi ii. 2008 constitution hmangin election hmasaber 2010 kum ah Kawlram mipui in vote in ralkap party in kin linghnak USDP tling ai kum 5 acozah per ii. Cia acozah per lai ah mipui in ralkap ukhnak thotho in ruat ai, he acozah in danglamhnak cetih ze in kin fehpui tuh lo in um sio ii. Cetin kum 5 liam ai, 2015 kum ah NLD party in Pi Suu Kyi rinsan in election ah tel ai a hlanta ai USDP party tu lang pha umh lo rori in tlok suang ii. Inapui, mipui in NLD in 2008 daanpui khiah kin thleng sah tuh, cia daan thleng in Democracy ngaingai ngah tuhin um tlang sio napui 2020 kum tian kum 5 song ah 2008 daanpui thlengh thil tuh thu umh lovin acozah rilhnak Election kin hleng thio i hang.

A vum lam ai thu umhdan sikin Kawlram mipui in a um roh hnak NLD party in 2008 daanpui heh thlengh thil lo, i hlah lekhaw thlengh nuam lo tihnak a lin zo ii. Ikhalkhaw, tunhlan SPDC cozah ukhnak tahin tu tlanglenghnak lam le sumsaw lam in rohsia kum 10 song ah Kawlram heh a khangso zo i hang. Cia khangsohnak hlum in hlanlai SPDC cozah bangin tu Kawlram cozah lam thu nai bentu te in a hiam tuh ngal lo tihnak tu Kawl ralkap dinhmun in le mipui dinhmun in a lin zo ii.

2008 daanpui thleng lovin, he daan in 75% democracy pehnak in rin ram heh rohsia a khangso zo ii. Cia ruatin 100% democracy ram i selai zai kin bang ni maw? Zai bang democracy kin daih tihnak tu thukhat i rih selai.

Ralkap in bawnhnak daan heh thlengh tuhin 2008 daan hlun tuhin lungkhimtu ramsong ai party (NLD, USDP, daingyinta party) in thleng thil lo tihnak tu a lin zo ii. Ciamaan 2008 daan song ah umh lo hnak hmangin Kawlram cozah heh tawng kul tihnak ii. He ruatin Kawl ralkap cozah heh ralthuam le politics in tawng hnelhno tu te pawl khiah a thupui i hang. Chin dinhmun in tu Chin National Front (CNF) te bang a thupui ngai i hang.

NCA (Nationwide Ceasfire Agreement) heh Kawl ralkap cozah thawn tawngdun tuh nawn lovin lungkhimtu pawlkom te ian tel thil ii. 2008 daan in nung hnak party te in he NCA ah ralkap thawn remhnak bawn kulhnak umh lo tihnak ii. Hemi thu umhdan politics heh lingthiam kin kul, Kawlram dinhmun in thupui ngai ii.

Ralkap in 25% cozah ah thu nai ai, a dang 75% heh Kawlram mipui in ralkap thawn relkawm in, 2008 daan hnia ah nung lo hnak pawlkom te daihdan thawn relkawm in, Kawlram heh democracy ram, daingyinta le Kawl remhnak bawn in Democracy ram ding tuh dan thu heh kin thupui ii.

Salai Tluang Kip Thang
Ottawa, Canada

Comments

Popular posts from this blog

TUNTENG KAWLRAM POLITICS RUATLANGIN

Aung San in Burma ram ding tuhin Chin, Kachin le Shan miphun te sawm in Panglong Agreement ciah 1947 kum ah sign tlang ii. Cia ben, rampum huap Election nai ai, Aung San in konghoihnak party AFPFL (Anti- Fascist People's Freedom League) in nehhnak co ai, ramuk tuh dan Danhampui (Costitution) thar bawn tlang ii. Aung San tu 1947 July hla ah mah le cabinet pervo nai veksen tluk ciah rek tuar lio ii. Aung San umh lo hnua 1948 kum January 4 nia ah Burma ram independent ngah ai, Aung San in bawnhnak Danhampui ciah hmang cih ai, ciah heh 1947 Constitution tiin ko ii. General Ne Win in 1962 kum ah ralkap hmangin dinglai cozah lon lio ai, 1947 Constitution ciah lon lio ii. Cie pah Ne Win in cozah thar Revolutionary Council ding ai, cia hmangin kum 12 Kawlram uk ii. Kum 12 cetin uk hnua ah Ne Win in 1973 kum ah amah daihdan in rampum huap lungkhimhnak bawn ai, cia lungkhimhnak in 1974 kum ah cozah thar BSPP (Burma Socialist Programme Party) ding ai, cia party hmangin Ne Win in Kawlram pehzo...

TOWNSHIP UKHNAK LE MIPHUN IN UKHNAK RAM DINHMUN RUATIN

Kin Chin miphunpui huap in kin politics fehpuidan sik fangin Tribal Politics in kin buai ber ngio. Pupa san in kin naihnak ram nai thil tuh kin thupui ber in laar. 1948 kum ah Burma ram din pah Chinland ukdun tuh dan Chinmi upa te in idea fumfe nai cia lo hnakin tun kum 77 kin khim zo tian ram uk tuh dan ah kin buai miahmo lai. Chinland heh 1948 kum ah Burma ram ding fangin Chin Special Division tiin ding hnak ii. Chinland heh 1974 kum ah Chin Special Division tihnak Chin State in cang ai, tuntian Chin State ii. Kawl in tu State (Pyi) kin ti lo ai State tahin niam sawn Pyine kin ti ii. Burma ram ding pan in tuntian Chinland ukdan siik fangin ram heh 9 in khan ai, 1948 kum dung ai khuapui hming pe in Township 9 in kin khan ii. Township ukhnak siik fangin pupa san in nai cia hnak ram huap in ukdunhnak i lo hnakin tuntian kin buaihnak ber ii. Town awh bentu miphun te hrang dinhmun pha roh, Town ah thunai ben lo miphun te tu khangso thil lo le hlaihdanhnak phuncang umh de ii. Santehhnak in...

Lushai pon in Facebook ah Chin National Day thu i comment hnak

Link: https://www.facebook.com/share/p/1F559Gh8kK/